پادکست: صدای آزاد در عصر دیجیتال

سونیوز:  فرید حیدری، کارشناس رسانه و هوش مصنوعی در یادداشتی با عنوان «» نوشت: پادکست به عنوان یکی از اصلی‌ترین کالاهای سبد رسانه‌ای افراد تبدیل شده و پیوندی ناگسستنی با سبک زندگی دیجیتال ایجاد کرده است. در جهان پرسرعت امروز، پادکست‌ها به یکی از قدرتمندترین و مؤثرترین ابزارهای رسانه‌ای تبدیل شده‌اند. آنها نه تنها نقش محوری در تولید محتوا ایفا می‌کنند، بلکه به موتور محرکی برای رونق کسب‌وکارهای کلاسیک و استارتاپ‌ها بدل شده‌اند.

انقلاب پادکست: تولد دوباره صدا

پادکست انحصار سازمان‌های بزرگ رسانه‌ای را درهم شکسته و عمومی سازی محتوا را به ارمغان آورده است. این رسانه نوپا، با رشد تصاعدی خود، مخاطبان فراوانی در سراسر جهان جذب کرده و به یک رسانه آزاد و در دسترس تبدیل شده است. ساختار پادکست، که ریشه در کتاب‌های صوتی و رادیو دارد، امروزه در قالبی مدرن و منعطف ارائه می‌شود و پاسخگوی نیاز مخاطبان در عصر همگرایی است.

پادکست در برابر رادیو: یک تحول تاریخی

رابطه پادکست و رادیو را می‌توان به رقابت نتفلیکس با شبکه‌های تلویزیونی تشبیه کرد. پادکست برای عصری طراحی شده که مدیریت زمان در اولویت است. مخاطب امروز نمی‌خواهد برنامه روزانه خود را با زمان‌بندی رادیو تطبیق دهد؛ بلکه می‌خواهد در هر زمان و مکان، محتوای مورد علاقه خود را بشنود. این ویژگی، پادکست را به رسانه‌ای محبوب در زندگی پرمشغله و ماشینی تبدیل کرده است.

تولد پادکست: از گاردین تا اپل

تاریخچه پادکست به حدود 20 سال پیش بازمی‌گردد، زمانی که بن همرسلی، روزنامه‌نگار انگلیسی، عبارت «پادکست» را در روزنامه گاردین پیشنهاد داد. این واژه، ترکیبی از «آی‌پاد» (Pod) و «برادکست» (Broadcast) بود و به سرعت توسط شرکت اپل مورد استقبال قرار گرفت. هم‌زمان، آدام کری و دیو وینر با توسعه فناوری RSS، زمینه را برای تولید و توزیع پادکست‌ها فراهم کردند. امروزه، پادکست‌ها به لطف حضور غول‌های تکنولوژی و پلتفرم‌های متعدد، به رسانه‌ای جهانی تبدیل شده‌اند.

کاربردهای پادکست: فراتر از یک سرگرمی

پادکست‌ها امروزه تنها به محتوای سرگرمی محدود نمی‌شوند، بلکه در حوزه‌های مهم زیر نیز نقش آفرینی می‌کنند:

پادکست در حوزه پزشکی تنها به انتقال اطلاعات علمی خلاصه نمی‌شود، بلکه ابزاری برای آموزش، توانمندسازی بیماران و حتی پشتیبانی عاطفی شده است.

  • پادکست‌هایی با زبان ساده به بیماران کمک می‌کنند تا درک بهتری از بیماری خود (مانند دیابت، فشار خون یا ام‌اس) و روند درمان پیدا کنند.
  • آموزش و مهارت‌آموزی: پادکست‌های آموزشی در حوزه‌های مختلف مانند زبان، مدیریت، و تکنولوژی، به منبعی ارزشمند برای یادگیری تبدیل شده‌اند.
  • بازاریابی و برندینگ: سیاری از برندها از پادکست‌ها برای معرفی محصولات و خدمات خود استفاده می‌کنند و با مخاطبان خود ارتباطی صمیمی برقرار می‌کنند.
  • روان‌شناسی: پادکست‌ها در حوزه سلامت روان و توسعه فردی نیز جایگاه ویژه‌ای یافته‌اند.
  • تبلیغات هدفمند: با استفاده از هوش مصنوعی، پادکست‌ها می‌توانند تبلیغات شخصی‌سازی شده را برای مخاطبان مختلف پخش کنند.
  • پادکست ها، ادبیات را از قفسه کتاب‌ها بیرون کشیده و به آن جان دوباره بخشیده وادبیات شفاهی و داستان‌گویی را احیا کرده است.پادکست، مدرن‌ترین شکل از سنت کهن “قصه‌گویی” است.  نقد و تحلیل ادبی به زبان ساده  به همراه پادکست‌های داستانی با روایت صوتی، فضاسازی‌های قوی و استفاده از موسیقی، یک “سینمای بدون تصویر” خلق می‌کنند. معرفی کتاب و گفت‌وگو با نویسندگان و شعرخوانی و ترویج شعر: چرا که شنیدن شعر با صدای شاعر یا گوینده حرفه‌ای، بعد عاطفی و موسیقایی کلمات را زنده می‌کند. این کار به درک بهتر شعر و ترویج آن در جامعه کمک شایانی می‌کند.

۳. کاربرد پادکست در هنر

پادکست، یک گالری هنری، سالن کنسرت و یک آکادمی تاریخ هنر قابل حمل است.

  • تاریخ هنر و آشنایی با سبک‌ها:
  • نقد و تحلیل آثار هنری:
    • .
  • گفت‌وگو با هنرمندان:
  • تئاتر رادیویی و تولید آثار دراماتیک: پادکست‌های دراماتیک با استفاده از صداگذاری، موسیقی و بازیگران حرفه‌ای، گونه‌ای جدید از “تئاتر برای گوش” را خلق کرده‌اند که مخاطب را درگیر یک داستان می‌کند.
  • آموزش مهارت‌های هنری: پادکست‌های آموزشی در زمینه‌هایی مانند “عکاسی”، “نقاشی دیجیتال” یا “آموزش گیتار” می‌توانند مرجع ارزشمندی برای هنرجویان باشند.

جمع‌بندی:

پادکست با شکستن مرزهای فیزیکی و زمانی، همگانی کردن دانش را در حوزه‌های تخصصی مانند پزشکی، ادبیات و هنر محقق ساخته است. این رسانه، دانش و هنر را از برج عاج نخبگان بیرون کشیده و در اختیار هر فرد مشتاقی قرار می‌دهد و فضایی برای یادگیری عمیق، اشتراک تجربیات و لذت بردن از هنر و ادبیات در هر زمان و مکان فراهم می‌کنند

هوش مصنوعی و انقلاب در تولید پادکست

هوش مصنوعی (AI) در حال دگرگون کردن فرآیند تولید پادکست است به طوری که تولید محتوا در ابزارهای مبتنی بر AI می‌توانند در نوشتن سناریو، ویرایش متون، و حتی تولید صداهای مصنوعی کمک کنند. همچنین می تواند محتوای پادکست را پردازش کند.  نرم‌افزارهای هوشمند، فرآیند پردازش صدا را سریع‌تر و حرفه‌ای‌تر کرده‌اند.

  • توصیه‌های شخصی‌سازی شده: پلتفرم‌هایی مانند اسپاتیفای و اپل پادکست از AI برای تحلیل علاقه‌مندی‌های کاربران و پیشنهاد پادکست‌های مرتبط استفاده می‌کنند.
  • ترجمه و دوبله: هوش مصنوعی می‌تواند پادکست‌ها را به زبان‌های مختلف ترجمه و حتی با صداهای طبیعی دوبله کند.

پادکست‌ها امروزه به یک بیزینس پررونق تبدیل شده‌اند. مهم‌ترین روش‌های درآمدزایی از پادکست عبارتند از:

  1. تبلیغات و اسپانسرینگ (مدل آمریکایی): تولیدکنندگان با همکاری برندها، تبلیغات هدفمند را در پادکست خود جای می‌دهند.
  2. حق اشتراک (مدل چینی) : برخی پلتفرم‌ها با دریافت حق اشتراک، دسترسی به محتوای اختصاصی را فراهم می‌کنند.
  3. فروش محصولات جانبی: بسیاری از پادکسترها با فروش محصولاتی مانند کتاب، دوره‌های آموزشی، یا مرسداندایزینگ درآمدزایی می‌کنند.
  4. همکاری با استارتاپ‌ها: پادکست‌ها به فضایی برای معرفی خدمات استارتاپ‌ها تبدیل شده‌اند.

آینده پادکست: رسانه‌ای فراگیر و تحول‌آفرین

با توجه به رشد فزاینده محبوبیت پادکست در آینده‌ای نزدیک در کشورهای اسکاندیناوی، آمریکا و حتی ایران، به نظر می‌رسد این رسانه بتواند چرخه اقتصاد رسانه‌ای را متحول کند. همچنین، پلتفرم‌هایی مانند کلاب‌هاوس، که امکان پخش پادکست‌های زنده را فراهم می‌کنند، ثابت کرد پادکست، فراتر از یک محتوای ضبط شده است.

پادکست تنها یک رسانه نیست؛ بلکه صدای آزاد و بی‌مرز جامعه است. این رسانه به هر شهروند عادی اجازه می‌دهد تا دغدغه‌ها و ایده‌های خود را با جهان به اشتراک بگذارد. با توسعه فناوری و هوش مصنوعی، پادکست‌ها به شکلی هوشمندتر و شخصی‌تر تولید و توزیع می شوند و نقش آنان در اقتصاد رسانه‌ای پررنگ‌تر از همیشه است. آینده پادکست، آینده صدای انسان در عصر دیجیتال است.

پادکست یک “رسانه” است، در واقع به قالب، کانال و بستر ارتباطی آن اشاره داریم. در این دیدگاه یک “وسیله” یا “کانال” است برای انتقال پیام، دقیقاً مانند رادیو، تلویزیون، روزنامه یا وبلاگ. یک فرمت مشخص دارد: محتوای صوتی، قابل دانلود یا استریم، و معمولاً به صورت سریال و  اپوزید. یک “سیستم توزیع” است و  از طریق پلتفرم‌هایی مانند اسپاتیفای، اپل پادکست و… محتوا را به گوش مخاطب می‌رساند. به عنوان مثال وقتی می‌گوییم: «پادکست یک رسانه قدرتمند برای آموزش است. » در واقع مورد قابلیت‌ها و ویژگی‌های پادکست به عنوان یک کانال صحبت می‌کنیم.

پادکست به عنوان یک محتوا

وقتی می‌گوییم پادکست “محتوا” است، در واقع به خود برنامه، اثر یا محصول نهایی اشاره داریم. در این دیدگاه خود “پیام” است: مجموعه‌ای خاص از صحبت‌ها، داستان‌ها یا اطلاعات که در یک فایل صوتی گردآوری شده است. یک محصول یا برنامه مشخص است:  مثلاً «پادکست پاراگراف» یا «پادکست «دنگونو». ممکن است بخشی از یک استراتژی محتوایی بزرگ‌تر باشد: یک برند ممکن است برای کمپین خود، “بلاگ”، “ویدیو” و “پادکست” تولید کند. در اینجا پادکست، یکی از انواع “محتوا”یی است که تولید شده است. به عنوان مثال: وقتی می‌گوییم: «”دیشب یک پادکست جالب در مورد تاریخ ایران گوش کردم.”» در اینجا داریم در مورد یک برنامه یا اثر خاص صحبت می‌کنیم.

پادکست یک “رسانه” (قالب و کانال) است که “محتوا” (برنامه‌های صوتی) را در خود جای می‌دهد. این دو مفهوم مانند دو روی یک سکه هستند و بسته به شرایط بحث، بر یکی از این ابعاد تاکید می‌شود.